1)   مثل شهيد مَثل شمع است كه خدمتش از نوع سوخته شدن و فاني شدن و پرتو افكندن است، تا ديگران در اين پرتو كه به بهاي نيستي او تمام شده بنشينند و آسايش بيابند و كار خويش را انجام دهند.

2)   اگر ما مي­خواهيم دينِ صحيح داشته باشيم، اگر مي­خواهيم از فقر رهايي يابيم، اگر مي­خواهيم از مرض نجات پيدا كنيم، اگر مي­خواهيم عدالت در ميان ما حكمفرما باشد، اگر مي­خواهيم آزادي و دموكراسي داشته باشيم … منحصراً راهش علم است و علم، آن هم علمي كه عموميّت داشته باشد و از راه دين به صورت يك جهاد مقدس درآيد.

3)  از نظر تعليم، متعلّم فقط فراگيرنده است و مغز او به منزله ­ي انباري است كه يك سلسله معلومات در آن ريخته مي­شود… هدف معلّم بايد بالاتر باشد و آن اين است كه نيروي فكري متعلّم را پرورش و استقلال بدهد و قوّه ­ي ابتكار او را زنده كند.

4)  اسلام نه تنها به مردم اجازه مي­دهد، بلكه فرمان مي­دهد كه … درباره­ ي معاد فكر كنند، و نمونه ­ي تفكر به دست مردم مي­دهد، درباره­ ي نبوت فكر كنند، و درباره­ ي ساير مسايل، چرا؟ روي اطميناني است كه اسلام به منطق خودش دارد. روي اين حساب است كه پايه­ ي اين دين روي منطق و فكر و تفكر است.

5)  بزرگترين برنامه­ ي انبيا آزادي معنوي است… و بزرگترين خسران عصر ما اين است كه همه­ اش مي­گويند آزادي، اما جز از آزادي اجتماعي سخن نمي­گويند؛ از آزادي معنوي، ديگر حرفي نمي­زنند و به همين دليل به آزادي اجتماعي هم نمي­رسند.

6)   بدترين حالات بشر اين است كه نتواند به چيزي ايمان بياورد و در مقابل حقيقتي تسليم شود، افكار و احساساتي پريشان و نامنظم داشته باشد و تمام جهان را مانند افكار و احساسات خود آشفته و بي­ نظم و بي­ حساب فرض كند.

7)  فكر كنيد اگر مردم اين امر لذيذ و لطيف [كسب علم] را به عنوان يك “فريضه ­ي” ديني بشمارند و جمله ­ي: “طلب العلم فريضة علي كلّ مسلم” از صورت زينت تابلوهاي مدارس به صورت جدّي يك تكليف شرعي درآيد، چه نهضت و حركتي به وجود خواهد آمد!

8)  شكي نيست كه علم به تنهايي ضامن سعادت جامعه نيست. جامعه، دين و ايمان لازم دارد؛ همان طوري كه ايمان هم اگر مقرون به علم نباشد مفيد نيست، بلكه وبال است… اسلام نه عالم بي­دين مي­خواهد، نه جاهل ديندار.

9)     همبستگي دين و سياست به معني وابستگي دين به سياست نيست، بلكه به معني وابستگي سياست به دين است.

10)هر علمي كه به حال اسلام و مسلمين نافع است و براي آن­ها لازم است، آن را بايد از علوم ديني شمرد و اگر كسي خلوص نيت داشته باشد و براي خدمت به اسلام و مسلمين آن علم را تحصيل كند، مشمول اجر و ثواب­ هايي كه در تحصيل علم گفته شده، خواهد شد.

11)اگر مي­خواهي در نزد ملل جهان ارزش پيدا كني كه هم بلوك شرق روي تو حساب كند و هم بلوك غرب، سرنوشت تو را در اختيار نگيرد و او براي تو تصميم نگيرد، امر به معروف و نهي از منكر داشته باش، همبستگي و همدردي داشته باش، اخوّت و برادري اسلامي را زنده كن، از بي­ خبري پرهيز كن، از ضعف پرهيز كن.

12)در حديث است كه امام باقر(ع) درباره­ ي امر به معروف و نهي از منكر مي­فرمايد: …. به وسيله ­ي اين اصل، ساير دستورها زنده مي­شود، راه­ها امن مي­گردد، كسب­ها حلال مي­شود، مظالم به صاحبان اصلي برگردانده مي­شود، زمين آباد مي­گردد، از دشمنان انتقام گرفته مي­شود، كارها روبه راه مي­شود.

13)اگر انسان بخواهد جسمش را پرورش دهد، به اين معنا كه براساس طبيعت تكميلش كند و سلامتش را حفظ نمايد به گونه­اي كه از آسيب­ها و بيماري­ها دور بماند و عمرش را طولاني كند، بايد با آن نوع تن­ پروري كه نفس­ پروري و شهوت پروري است مبارزه كند.

14)استعمار سياسي و اقتصادي آنگاه توفيق حاصل مي­كند كه در استعمار فرهنگي توفيق به دست آورده باشد؛ بي­ اعتقاد كردن مردم به فرهنگ خودشان و تاريخ خودشان شرط اصلي اين موفقيت است.

15)كتاب و نوشته بايد هم زحمت فكر كردن را از دوش خواننده بردارد و هم او را وادار به تفكر كند و قوه­ ي فكري او را برانگيزد. آن فكري كه بايد از دوش خواننده برداشته شود، فكر در معني جمله ­ها و عبارات است … و اما آن فكري كه بايد به عهده­ ي خواننده گذاشته شود فكر در نتيجه است.

16)فريضه ­ي علم از هر جهت تابع ميزان احتياج جامعه است. يك روز بود كه كشاورزي و صنايع مورد احتياج و تجارت و سياست، هيچ كدام علم و تحصيل لازم نداشت… اما امروز وضع دنيا عوض شده و احتياجات جامعه عوض شده؛ هيچ يك از آن كارها به طرز مناسب با دنياي امروز و به شكلي كه بتواند با قافله­ ي زندگي هماهنگ بشود، بدون علم و تحصيل ميسر نيست.