روز چهاردهم: امتحانات الهي

زندگي براي هيچ كس به يك منوال نيست. گاهي انسان در غم و اندوه و بلا بسر مي برد وزماني در رفاه و آسايش و هيچ كس را پيدا نمي كنيم كه در تمام دوران عمرش همواره مبتلا و يا هميشه در خوشي و راحتي باشد. اما هيچ يك از بلا يا خوشي نشانه بدي يا خوبي صاحب آن نيست، بلكه گاهي آسايش بيش از حد ريشه در استدراج دارد و گرفتاري نشانه لطف خداوند است براي كسب مقامات بالاتر.

آنچه مسلم است اين است كه در نظام طبيعت بدون آزمون و گرفتاري نمي توان به مراتب افراد واقف شد و اغلب افراد قبل از آزمايش خود را از موفق ترين افراد مي دانند. پس وجود بلاها و ابتلائات براي شناخت درجات انساني افراد ضروري است و اگر انسان به حال خود گذاشته شود حب نفس او را وادار به خودپسندي و طغيان خواهد كرد. خداوند مي فرمايد:«ولو بسط الله الرزق لعباده لبغوا» (99) ; «اگر خداوند سفره روزي بندگان را بگستراند، طغيان خواهند كرد.»

اما بلاها و امتحانات الهي گاهي كيفري اند و گاهي درجه اي و ضمنا گاهي فردي اند و زماني جمعي وگروهي. تصوير تقسيم مذكور چنين است:

بلاها

1 - فردي

الف: كيفري: مثل از پا در آمدن نمرود توسط پشه

ب: درجه اي: «و اذ ابتلي ابراهيم ربه بكلمات فاتمهن »

2 - اجتماعي

الف: كيفري: مثل طوفان نوح

ب: درجه اي: مثل جريان شعب ابي طالب

اگر بلا درجه اي باشد، بايد به استقبالش رفت چون ناز پرورده تنعم نبرد راه به جايي.

چنانكه گوشت خام به آتش پخته شود و تا پخته نشود شايسته خوان ملوك نگردد، آدمي هم خام است و جز به آتش مصائب و بليات پخته نشود و تا پخته نشود شايسته بساط ملك الملوك جل جلاله نشود.

× × ×

اما اگر بلا، كيفري باشد، بايد با توبه و استعانت از خداوند، زمينه هاي وقوع آن را ازبين برد. و اين جاست كه مي گوئيم: «اللهم اغفرلي الذنوب اللتي تنزل البلاء.» (101)