اشاره

روز 17 دی سال 1314، قانون اجباری کشف حجاب به سرتاسر کشور اعلام شد و از آن پس، زنان با حجاب، از حضور در خیابان ها و معابر عمومی و مجالس منع شدند. پس از اعلام رسمی کشف حجاب توسط رضاخان، به تمامی صاحب منصبان شهرها و شهرستان ها، وکیلان، معلمان و کارمندان، تکلیف شد که با همسران خود، بدون حجاب در مجالس شرکت کنند. رضاخان، خود به تنهایی در نابودی شعایر مذهبی به خصوص کشف حجاب دخالت نداشت، بلکه از پشت صحنه، توسط انگلیس و دیگر کشورهای استعمارگر حمایت می شد.

تاریخ و ادبیات ایران و حجاب

شعر و نثر، تاریخ و ادبیات، و هنر و معماری یک ملّت، آینه تمام نمای آداب و فرهنگ آن ملت است. در شعر و نثر، آثار باستانی و معماری و شاهکارهای ادبی ایران، وضعیت حجاب زنان ایرانی، به روشنی ترسیم شده است و واژه های پرده، چادر و بُرقع(روبند) فراوان در ادبیات فارسی دیده می شود. برای مثال، فردوسی شاعر بلند آوازه ایران در توصیف زن نیکو از قول تهمینه دختر رستم می گوید:

زنان ایرانی و حجاب

تاریخ نه تنها حجاب را، فرهنگ ایرانیان می داند، بلکه نقش و تأثیر ایران را در ترویج حجاب، ثبت نموده است. افزایش ارزش شخصیت زن ایرانی در پرتو حجاب، توجه دیگر ملت ها را به خود جلب کرده، آنان را تحت تأثیر قرار داده و از این راه، باعث ترویج حجاب در بین آنان گردیده است. اما قانون حجاب در ادیان الهی از جمله اسلام، حکمی الهی است که از هیچ فرهنگی متأثر نبوده، بلکه به دلیل فواید و مصالحش واجب گردیده و فلسفه خاص خود را دارد.

حجاب در آیین یهود

در تورات، آیات زیادی درباره حجاب آمده و حضرت مسیح نیز به هنگام آوردن انجیل، آن را قبول کرده است. آیات فراوانی در تورات و انجیل، بر اینکه زنان آن عصر به حجاب ملتزم بوده اند و پرده ای را بر خویش می آویخته اند تا مردان اجنبی آنها را نبینند، دلالت دارد. تورات، کتاب مقدس یهودیان، در موارد متعددی بر پوشش و حجاب زن و مسایل مربوط به آن تأکید کرده و در برخی از آیات، از واژه هایی که به معنای روپوش است، نام می برد. کاربرد این الفاظ، نشان دهنده کیفیت و پوشش زنان یهودی در آن عصر می باشد.

دیدگاه جامعه شناسان

از آنجا که انسان موجودی اجتماعی است، برخی با نگاه جامعه شناسانه به عفت و حجاب زن نگریسته و از این زاویه، آن را بررسی کرده اند. گروهی از آنها، حجاب و پوشش زن را مقتضای طبیعی جامعه بشری معرفی می کنند و حجاب زن را، انتظار اجتماعی جوامع بشری می دانند. ملت ها با وجود تفاوت در اندیشه و مذهب، بر این نکته متفق اند که زن نسبت به مرد، بیشتر به دنبال حفظ عفت و حیاست؛ چنانکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرموده اند: «حیا؛ زیباست، ولی از جانب زنان زیباتر است».

پوشش، تحفه ای الهی

بدون شک، آفرینش لباس و پوشش، به تناسب ویژگی های روحی و جسمی بشر و روی آوردن فطری انسان به آن، یکی از نعمت ها و هدیه های بی بدیل خداوند به شمار می آید. قرآن مجید در مورد آفرینش لباس چنین می فرماید: «ای فرزندان آدم، برای شما لباسی فرو فرستادیم که اندامتان را می پوشاند و مایه زینت شماست».

پیامدهای فردی و اجتماعی حجاب

در هر جامعه ای، لباس انسان همچون پرچمی است که ملیت، مذهب، سنت و فرهنگ او را مشخص می کند. در بینش قرآنی، انسان در تن خلاصه نشده، بلکه به مراتب بالاتر و والاتر از آن است. انسان موجودی خداگونه است که هدفش کمال خواهی معنوی است، نه لذّت طلبی. به همین دلیل، تفاوت لباس، در واقع تفاوت در جهان بینی است و حجاب، پوشش مقدسی است که آثاری چون امنیت برای خویش؛ برخوردار شدن از احترام در جامعه؛ مصونیت جوانان از بزهکاری؛ مصونیت جوانان از آشفتگی های ذهنی؛ و زندگی آبرومندانه و سعادت جاودان را به دنبال دارد.

حجاب و زن ایرانی

با کسب آگاهی و شناخت همه جانبه از موضوع حجاب و نقش آن در جامعه امروز ایران و تأکید بر معنا و محتوا و عملکرد اجتماعی ـ سیاسی آن در جامعه است که زن ایرانی می تواند مقاوم در برابر تهاجم های فرهنگی بیگانه، نقش بالنده خویش را در صحنه پرفراز و نشیب اجتماع کنونی به عنوان یک مسلمان فرهیخته به خوبی ایفا نماید. بر این اساس، او نه چون زنان حرمسرا در پس پرده نهان و پنهان است، و نه متأثر از قانون رضاخانی و تغییرات آتاتورکی، محو پدیده های غرب و مدرنیسم آن می گردد.

حماسه ملی

دفاع زنان مسلمان ایرانی از لباس و حجابشان در قضیه کشف حجاب رضاخانی، حماسه ای غرورانگیز در تاریخ ملت ماست.اجرای مسجد گوهر شاد، سند افتخار ملتی است که تا پای جان کوشید از معنویت و فرهنگ الهی خود دفاع کند. زنانی که سال ها مقاومت کردند و در خانه ماندند، ولی اجازه ندادند رضاخان و فرزندش با تغییر لباس، فرهنگ و نماد بیگانه را بر تنشان بپوشانند. زنان جامعه اسلامی ایران که توانستند در پرتو انقلاب اسلامی، منزلت و حریم و اصالت خود را به دست آورند و هوشیارتر از گذشته، به مبارزه با استکبار جهانی بپردازند. اینک رسالت زنان جامعه ما، مهم تر از دیروز است ؛ چرا که دیروز در مسئله کشف حجاب، جامعه و حکومتْ طاغوتی بود، ولی امروز جامعه، جامعه اسلامی و وارث خون هزاران شهید و جانباز است و مسئله بدحجابی، نتایج و پیامدهای شوم تری از کشف حجاب خواهد داشت.