آيا موقع گناه، امامان عليهم السلام ناظر اعمال ما هستند و آيا اعمال ما به امام عصر عليه السلام عرضه مي­شود؟ اگر اين چنين باشد، لقب «ستار العيوب» بودن خدا براي چيست؟

روايات عرضه اعمال خدمت امام عصر، عليه السلام معتبرند و نافي ستّاريت خداوند نيست. ميان پيروان مکتب اهل بيت، با توجّه به اخبار فراواني که از امامان رسيده، عقيده اين است که پيامبر و امامان عليهم السلام از اعمال همه امت آگاه مي­شوند؛ يعني خداوند از طرق خاصّي اعمال امت را بر آنان عرضه مي­دارد. روايات، در اين زمينه، بسيار است. پيش از آوردن حديث، براي تاييد موضوع، آياتي را که به موضوع عرضة اعمال بر پيامبر و امام دلالت دارد، مي‌آوريم. خداي سبحان در قرآن مجيد مي­فرمايد: و قل اعملوا فسيري الله عملکم و رسوله و المؤمنون؛ بگو: عمل کنيد، خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را مي­بينند….(1)

از طرفي، نبي مکرّم اسلام صلي الله عليه و آله شاهد و گواه امت است:  (يا أيها النبي إنا ارسلناک شاهداً )؛(2) و «فکيف إذا جئنا من کل أم? بشهيد و جئنا بک علي هؤلاء شهيداً؛ حال آنان چگونه است آن روز که براي هر امت، گواهي بر اعمالشان مي­طلبيم و تو را گواه بر اعمال آنان قرار خواهيم داد؟».(3)

مرحوم علامه­ طباطبايي در تفسير الميزان مي­گويد: هر عملي که انسان انجام مي­دهد، از خير يا شر، خدا و رسولش و مؤمنان، حقيقت عمل خير يا عمل شر را مشاهده مي­کند؛(4)

منظور از «مؤمنون» در آيه 105 از سوره­ي توبه، امامان عليهم السلام هستند. يعقوب بن شعيب گويد: از امام صادق عليه السلام دربارة اين آيه پرسيدم. فرمود: «مؤمنان، امامان هستند».(5) پس اعمال انساني، از خير و شر، به رسول­خدا و امامان عليهم السلام عرضه مي­شود. ابوبصير از امام صادق عليه السلام نقل مي­کند: در هر بامداد، کردار بندگان نيکوکار و فاسق بر رسول خدا صلي الله عليه و آله عرضه مي­شود؛ پس بر حذر باشيد از کردار ناشايست. همين است معناي قول خداي تعالي «قل اعملوا فسيري الله عليکم و رسوله …‌».(6)

بنابراين پيامبر و امامان عليهم السلام از حقيقت اعمال بندگان با خبر هستند و اعمال آنان را مشاهده مي‌کنند.

معناي ستار بودن خدا، آن است که اعمال انسان­ها را از ديگر انسان­ها مي­پوشاند تا آبروي آنان حفظ گردد. پيامبر و امامان عليهم السلام مظهر اسما و صفات الهي هستند. همان‌گونه که خداوند، ناظر بر اعمال مردم است، پيامبر و امامان نيز چشم خدا ميان خلق هستند و اعمال آنان را مي­بينند. آن روايتي نيز که فرموده است، خدا، اعمال را حتي از چشم پيامبر مخفي مي­کند، به مواردي خاص اشاره دارد، تا رحمت بيکران الهي را به تصوير کشد.ضمن آن که نظارت پيامبر و امام بر اعمال مردم، همانند نظارت خداوند، آثار سازنده فراواني دارد؛ يعني همان‌گونه که ستّاريت پروردگار، براي تربيت و رشد مردم است، عرضه اعمال مردم بر پيامبر و امامان نيز در همين جهت است؛ زيرا آنان، هاديان امت از طرف خدايند و فيض الهي از طريق آن بزرگواران بر بندگان نازل مي­شود؛ بنابراين، هيچ تنافي و تناقضي مشاهده نمي­شود.

آيت الله جوادي آملي مي‌فرمايد: خداوند متعال که ستّار العيوب است، مي‌داند کجا ستّاري بکند و کجا ستّاري نکند. اگر کسي ستّار عيوب ديگران باشد و در عين حال مخفيانه مرتکب گناهي شود، ذات اقدس اله اجازه نخواهد داد اسرارش نزد ديگران افشا شود. حتي در قيامت خداوند اجازه نمي‌دهد کساني که کنار يک‌ديگرند از اعمال هم باخبر شوند؛ بنابر‌اين، عملکرد خود شخص بسيار مهم است. اگر کسي پرده ديگران را ندرد و آشکارا به گناه دست نيازد، خداوند، پرده‌اش را نمي‌درد. بر اين‌اساس، کسي که با قلم و بيان و انديشه‌هاي ناصواب خود آبروي دين خدا و مردم را مي‌برد، به جايي مي‌رسد که شايسته نيست خداوند متعال آبروي او را حفظ کند. در اين موقعيت، خداي سبحان اجازه مي‌دهد صاحبدلان ببينند او چه کرده است و حتي احتمال دارد در قيامت، مقابل ديگران رسوا شود.(7)

——————————————————————————–

(1) . توبه (9): 105.

(2) . احزاب (3/3):45؛ «اي پيامبر ما تو را گواه فرستاديم».

(3) . نساء (4):41.

(4) . الميزان، ج9، ص398.

(5) . اصول کافي، ج1، ص318.

(6) . همان.

(7) . پرسش ها و پاسخ‌ها، ج2، ص 56.